Enerji nedir?

Enerji nedir? Enerji demek?

Enerji: Bugünün dünyasında, enerji kaynaklarına sahip olmak kadar; enerji kaynağının 'türü ve verimliliği de' çok önemli artık. Türkiye'de, değişen 'enerji kaynakları sahipliği ve verimliliğize' sıralamasını dikkate alarak enerji pazarlarını ve tüketimini yeniden konumlandırması gerekiyor. Son yıllarda rüzgar, güneş gibi yenilenebilir enerji kaynaklarına 'yatırımın ve ilginin' artıyor olması; bu yönde Türkiye için sevindirici bir gelişme.

 

ayrıntılar...

Enerji nedir? Enerji ne demek?

Enerji basit anlatımla 'maddedeki var olan ısı veya ışık biçiminde' ortaya çıkan güç olarak tanımlanabilir (TDK). Enerji, gözle görülüp el ile tutulamaz. Ancak, hayatında her alanında enerjiyi hissetmek mümkün. Ayrıca enerji türleri bakımından elektrik enerjisi, potansiyel enerji, kinetik enerji, ısı ve ışık enerjisi vb olarak ayrışmanın yanında 'Tükenen enerji, tükenmeyen enerji' gibi kaynak türlerine de ayrışıyor.

 

Enerji kaynakları nelerdir?

Enerji kaynakları, gelişen teknolojilere paralel çok çeşitlilik göstermektedir. Özetlenirse, belli başlı enerji kaynakları olarak; fosil enerji kaynakları (petrol, doğal gaz, LPG (Likit Petrol Gazı), elektrik'' sıralanabilir. Bunun yanında son dönemlerde öne çıkan ''Rüzgar, güneş, jeotermal, biokütle, deniz dalgaları, ısı pompaları (toprak ısısı) yeni ve yenilenebilir belli başlı enerji kaynakları olarak öne çıkıyor. Tabi, birde nükleer enerji var (bu konuda dünyanın; 'fosil mi?, temiz enerji mi? değil mi? vb tartışmaları ayrı tutmak gerekiyor). Ve tabi enerjinin 'verimli kullanımı' da ayrı bir enerji kaynağı türü olarak da son dönemde konuşulmaya başlanılan bir diğer konu başlığı oluğunu hatırlatmakta fayda var.

 

• Türkiye enerji piyasalarını kim yönetiyor?
• Enerji piyasalarının ana başlıkları dikkate alındığında; elektrik (yenilenebilir dahil), petrol, doğal gaz ve LPG ana başlıkları altında faaliyet gösteriyor. Söz konusu piyasaların yönetim, denetim ve politikaların belirlenme görevlerini Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı (ETKB) ile Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) yönetiyor. Bakanlık daha çok Türkiye enerji politikalarını geliştirmek, yasal mevzuat vb görevlerini yürütürken; EPDK ise enerji piyasalarının (4 ana sektörün) denetim ve düzenleme görevlerini yürütüyor. Tabi, enerji politikalarının belirlenmesinde Dışişleri Bakanlığı, serbest ve rekabetçi piyasa kurallarının uygulanması açısından da Rekabet Kurumu (RK), Sermaye Piyasaları (SPK) gibi ekonomi kurum ve kuruluşları da enerji ve enerji piyasalarıyla ilgileri söz konusu.

 

Enerji kaynakları nelerdir?

Basit anlatımla son dönemde enerji kaynakları için öne çıkan tanımlar (başlıklar), yenilenebilir enerji kaynakları ve yenilenemez enerji kaynakları oldu.

 

Yenilenemeyen enerji kaynakları

• Yenilenemez enerji kaynakları (kullandıkça tükenen enerji kaynakları): Petrol, kömür, doğal gaz, LPG ve diğer.

 

Yenilenebilir enerji kaynakları

• Yenilenebilir enerji kaynakları (kullandıkça tükenmeyen enerji kaynakları): Rüzgar, güneş, hidroelektrik, jeotermal, biokütle ve diğer.

 

En çok kullanılan enerji kaynağı hangisi?

Enerji kaynakları çeşitli olsa da öne çıkanlar; elektrik petrol, doğal gaz ce LPG'dir. TÜİK'in (Türkiye İstatistik Kurumu) yeni açıkladığı ''Hizmet - Ticaret Sektörü Nihai Enerji Tüketim İstatistikleri 2023'' verilerine göre, en çok tüketilen enerji kaynağı elektrik oldu. TÜİK verilerine göre (2023 yılı); elektrik yüzde 56 pay ile en çok tüketilen enerji kaynağı oldu. Elektriği yüzde 29 pay ile doğal gaz 2. sırada izledi. en çok tüketilen enerji kaynağı sıralamasında 3. olan petrolün payı ise yüzde 6 oldu (küsuratlar dikkate alınmadı). Geri kalan yaklaşık yüzde 10'luk pay ise diğer enerji kaynaklarına ait.

 

• ANALİZ
• Enerji Ekonomisi

Enerji, günümüzün vazgeçilmezi. Enerjiye sahip olmak (kaynak anlamında) çok önemli. Ve ancak yine günümüzde, enerji kaynak zengini olmak kadar 'enerjinin temiz üretimi ve verimli kullanımı'' o derece önemli bir konu oldu.

Artık çok enerji üretmenin terini; temiz üretim ve de verimli tüketimler alıyor. Ve tabi, yenilenebilir enerji kaynaklarının dünya da /ve tabi Türkiye'de) hızla kullanımının yaygınlaşması da, enerji kaynaklarının önem sıralamasını değiştirmeye başlamış durumda. Eskiden fosil yakıtlarla öne çıkan (petrol, doğal gaz, kömür vb) enerji zengini ülkelerin yerin bugün yenilenebilir enerji (rüzgar, güneş, jeotermal vb) üreten ülkeler almaya başlamış durumda.

Türkiye, değişen 'enerji kaynakları sahipliği ve zenginliği' sıralamasını dikkate alarak enerji pazarlarını ve tüketimini yeniden konumlandırması gerekiyor. Son yıllarda rüzgar, güneş gibi yenilenebilir enerji kaynaklarına yatırımın ve ilginin artıyor olması; bu yönde Türkiye için sevindirici bir gelişme.

 

Enerji ne demek? Enerji çeşitleri nelerdir?

 

(analiz haber - enerji ekonomisi)