Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), Enflasyon Raporu 2024 - III'ü açıkladı. Enerjiye vurgu yapılan raporda; doğal gaz, elektrik ve petrolle'' ilgili önemli bilgi ve tespitlere yer veriliyor. Enerji Ekonomisi olarak, Merkez Bankası Raporu'ndaki önemli ayrıntıları SİZLER için toparladık.
ayrıntılar...
bedelsiz doğal gaz
Enerji başlıkları (doğal gaz, elektrik, tüpgaz, petrol vb)
Enflasyon Raporu 2024 - III
- ''İkinci çeyrekte, enerji fiyatlarının seyrinde doğal gazda ilk 25 metreküpün bedelsiz olarak kullandırılması uygulamasının sona ermesinin etkisi öne çıkmış, enerji fiyatları temmuz ayında elektrik fiyat tarifelerindeki artışın yanında, akaryakıt ve tüp gazdaki otomatik vergi ayarlamalarının yansımalarıyla belirgin şekilde artmıştır.'' petrol ve doğal gaz fiyatları - Rusya-Ukrayna ve Orta Doğu’daki jeopolitik gerilim
- ''Rusya-Ukrayna ve Orta Doğu’da süregelen jeopolitik gerilimler ile Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü’ne (OPEC+) üye ülkelerin üretim kesintisi ile ilgili kararları petrol fiyatlarında yukarı yönlü arz baskılarının sürmesine yol açmaktadır. Doğal gaz fiyatlarında da dalgalanmalar gözlenmektedir. Euro Bölgesi büyüme görünümü, ılımlı iklim koşulları ve sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) ithalatındaki artışa bağlı olarak yüksek seyreden doğal gaz stokları Avrupa için gösterge niteliğinde olan fiyatlar üzerinde aşağı yönlü bir etki oluşturmaktadır. Buna karşın doğal gaz fiyatları, bir önceki Enflasyon Raporu dönemine göre yüzde 13,2 oranında artmıştır.'' doğal gaz ve enerji yıllık enflasyonu
- ''Mayıs ayında meskenlerde doğal gazda ilk 25 metreküpün bir yıl süreyle bedelsiz olarak kullandırılması uygulamasının sona ermesi ve 2023 yılı mayıs ayında doğal gazın ücretsiz kullanılması kaynaklı oluşan düşük baz ile enerji yıllık enflasyonu kayda değer bir artış kaydetmiştir.'' yurtiçi enerji fiyatları- ''İkinci çeyrekte, enerji fiyatlarının seyrinde doğal gazda ilk 25 metreküpün bedelsiz olarak kullandırılması uygulamasının sona ermesinin etkisi öne çıkarken grup yıllık enflasyonu bir önceki yılın mayıs ayında doğal gazın ücretsiz kullanılması kaynaklı düşük baz ile önemli ölçüde artış kaydetmiştir. Yurt içi enerji fiyatları yılın ikinci çeyreğinde yüzde 6,41 oranında yükselmiştir (Tablo 2.4.1). Mart ayında ortalama 85 ABD doları düzeyinde olan uluslararası Brent tipi ham petrol fiyatı, arz yönlü etkilerin yanı sıra, stok seviyelerindeki düşüşler ve devam eden jeopolitik riskler ile dalgalı bir seyir izleyerek nisan ayında yükseldikten sonra izleyen dönemde yeniden gerilemiştir. Petrol fiyatı, haziran ayını yaklaşık 83 ABD doları ortalamasında tamamladıktan sonra temmuz ayında yeniden yükseliş kaydetmiştir. İkinci çeyrekte döviz kuru sepeti ılımlı seyrettiğinden, yurt içi akaryakıt fiyatlarının seyrini TL cinsi uluslararası petrol fiyat hareketleri şekillendirmiştir. İkinci çeyrekte yurt içi enerji fiyatları üzerinde öne çıkan gelişme, yavaşlayan dış fiyat baskılarına karşın, meskenlere yönelik doğal gaz fiyatlarında düzenlemeler kaynaklı mekanik artış olmuştur (Grafik 2.4.6). İlk 25 metre küpü bedelsiz kullandırılan doğal gazda bu uygulamanın sona ermesiyle mayıs ayında hane halkı doğal gaz fiyatları yüksek bir oranda (yüzde 28,7) artmıştır. Küresel enerji emtia fiyatları ikinci çeyrekte, kömür ve doğal gaz fiyatları dışında, gerileme göstermiştir. Şebeke suyu fiyat artışı, büyük ölçüde İstanbul ilindeki gelişmelere istinaden, ikinci çeyrekte güçlenmiştir. Söz konusu gelişmeler neticesinde, enerji grubunun yıllık tüketici enflasyonuna katkısı bir önceki çeyreğe kıyasla 3,36 puan artışla 8,28 puan olmuş ve yıllık tüketici enflasyonundaki yükselişe en belirgin katkı bu gruptan gelmiştir. ''
elektrik zammı
- ''Enerji fiyatları temmuz ayında ise meskenlere yönelik elektrik fiyat artışı yanında, akaryakıt ve tüp gazdaki otomatik vergi artışının yansımalarıyla belirgin şekilde artmıştır.''
''Vergi ve yönetilen kalemlerin manşet enflasyona yaptığı katkı doğal gaz kaynaklı etkiye rağmen yılın ikinci çeyreğinde gerilemiştir. Temmuz ayında ise maktu vergi güncellemeleri ve elektrik tarifelerinde artışlar gerçekleşmiştir. İlk 25 metre küplük doğal gaz kullanımın bedelsiz olması uygulamasının sona ermesi ikinci çeyrekteki en önemli yönetilen fiyat gelişmesi olmuştur. Söz konusu gelişme mayıs ayı manşet enflasyonunu 0,64 puan yukarıya çekmiştir. Temmuz ayında mesken ve ticarethanelerde elektrik tarifelerinin yükseltilmesi, doğrudan etkilerinin yanı sıra dolaylı olarak da enflasyonu olumsuz etkilemiştir. Akaryakıt ve tüp gaz fiyatları, maktu vergilerin altı aylık Yİ-ÜFE enflasyonu oranında yükseltilmesiyle temmuz ayında artış sergilemiştir. Haziran ve temmuz aylarında şebeke suyu tarifelerinde gerçekleşen artışlar enerji grubu kaynaklı bir diğer gelişme olmuştur. ...Ağustos ayı başında doğal gaz tarifelerinde yapılan artış bir diğer önemli gelişme olmuştur. enerji fiyatlarının seyri
- ''İkinci çeyrekte, enerji fiyatlarının seyrinde doğal gazda ilk 25 metreküpün bedelsiz olarak kullandırılması uygulamasının sona ermesinin etkisi öne çıkmış, enerji fiyatları temmuz ayında elektrik fiyat tarifelerindeki artışın yanında, akaryakıt ve tüp gazdaki otomatik vergi ayarlamalarının yansımalarıyla belirgin şekilde artmıştır. Ocak ayındaki yükselişin ardından yavaşlamaya başlayan enflasyonun ana eğiliminde haziran ayındaki olumlu seyir sonrasında, vergi ve yönetilen/yönlendirilen fiyat gelişmelerinin de etkisiyle temmuz ayında sınırlı bir artış kaydedilmiştir. Ana eğilimde temmuz ayında kesintiye uğrayan yavaşlamanın yeniden tesis edileceği ve ana eğilim göstergelerinde yılın geri kalanında daha ılımlı bir seyrin hâkim olacağı öngörülmektedir.'' küresel emtia ve enerji fiyatları
- ''Küresel büyüme görünümü ve kompozisyonu, jeopolitik riskler, finansal koşullar ve arz yönlü faktörler, emtia fiyatları üzerinde belirleyici olmaya devam etmektedir. Bahar aylarında üst üste artış gösteren enerji hariç emtia fiyatlarında bir önceki Enflasyon Raporu dönemine göre genele yayılan azalışlar görülmüştür. Diğer taraftan, petrol fiyatlarındaki oynak seyir dikkat çekmektedir. Rusya-Ukrayna ve Orta Doğu’da süregelen jeopolitik gerilimler ile Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü’ne (OPEC+) üye ülkelerin üretim kesintisi ile ilgili kararları petrol fiyatlarında yukarı yönlü arz baskılarının sürmesine yol açmaktadır. Doğal gaz fiyatlarında da dalgalanmalar gözlenmektedir. Euro Bölgesi büyüme görünümü, ılımlı iklim koşulları ve sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) ithalatındaki artışa bağlı olarak yüksek seyreden doğal gaz stokları Avrupa için gösterge niteliğinde olan fiyatlar üzerinde aşağı yönlü bir etki oluşturmaktadır. Buna karşın doğal gaz fiyatları, bir önceki Enflasyon Raporu dönemine göre yüzde 13,2 oranında artmıştır. Diğer taraftan, küresel büyüme görünümü ve özellikle Çin’in büyümesi ile tarihsel olarak uyumlu bir seyir izleyen endüstriyel emtia fiyatları bir önceki Enflasyon Raporu dönemine göre önemli oranda azalsa da yıllık bazdaki yükselişini korumuştur. ''
Emtia fiyatlarındaki gelişmeler (Yüzde)enerji tabloları
enerji (doğal gaz, elektrik , petrol) zamlarının enflasyona etkisiyıllık tüketici enflasyonuna katkı
(Kaynak: TCMB Enflasyon Raporu 2024 - III) (enerji fiyatları v enflasyon - küresel enerji fiyatları)haberi okumak için tıklayın...
