ABD İran'a düşük petrol fiyatıyla da baskı yapar mı?
Ekim ayının başlarında 85 dolar rakamını bulan ham petrol varil fiyatı (Brent) şimdilerde 72 dolar seviyelerine geriledi. Bir diğer ifadeyle en önemli geliri petrol olan olan İran'ın ekonomisini zor bir dönem bekliyor.
ABD İRAN'A DÜŞÜK PETROL FİYATIYLADA BASKI YAPAR MI?
Kamuoyuna yansıdığı gibiABD (Amerika Birleşik Devletleri), İran'a ambargosunu başlattı. Hedefi, İran'ı ekonomik baskılarla hızaya sokmak, kendine göre. Ambargoya AB (Avrupa Birliği) başta olmak üzere karşı çıkan ülkeler ve topluluklar oldu. Fakat ABD geri adım atmadı ve amborgoyu yürürülüğe koydu. Bu giriş cümleleri, ABD-İRAN geriliminin kısa özetiydi.
GEMİCİLİK VE PETROL
Fakat ambargo başladı. İlk planda İran'ın gemicilik ve petrol sanayinin ambargodan etkilenmesi bekleniyor. İki sanayi kolu da birbiriyle çok ilintili. Petrolü üretmek lazım, üretileni satmak lazım, satılanı da taşımak lazım. Bunun da öne çıkan iki yolu var: Boru hattı veya gemi taşımacılığı. Boru hattı kapasitesi bir kenara konursa İran Türkiye gibi en iyi müşterilerine gemilerle bir diğer adıyla deniz taşımacılığıyla ürettiği petrolü satıyor. Tam bu noktada petrol fiyatları öne çıkıyor.
FİYAT KOZUNU DA KULLANABİLİR
ABD, İran'ı ambargoyla baskı altına almaya çalışıyor. Merak edilen konu ABD sadece abargoyla sınırla kalacak mı, yoksa ambargoyu dolaylı yollardan genişletecek mi? Mesela, petrol fiyatları. Ekim ayının başlarında 85 dolar rakamını bulan ham petrol varil fiyatı (Brent) şimdilerde 72 dolar seviyelerine geriledi. Bir ay gibi kısa sürede fiyatlar 13 dolar geriledi, varil başına. Bir diğer ifadeyle İranın en önemli geliri olan petrolün fiyatı çok düştü. Burada cevabı merak edilen soru; ABD, ambargoyu bahane edip uluslararası piyasalarda fiyatlarla oynar mı? Oynarsa bu rakamları korur ya da daha da aşağı mı çeker? Bunlar ihtimal dahilinde olan konular. Ve bu konuda ABD'nin atacağı her adım İran devlet ve dolayısıyla İran halkının bütçesine derin yaralar bırakacaktır. Tabi burda ABD'nin muhtemel petrol fiyatlarını aşağı çekmesi Türkiye gibi petrol ithal eden ülkeler için büyük avantaj. Diğer yandan başta ABD kendisi olmak üzere Rusya, Suudi Arabistan gibi ana ihracatçı ülkeler içinde büyük kayıp. ABD, bunları hesaba katar mı? Çok az bir ihtimal. ABD aynı anda Çin'le, Rusya gerilim politiksaı uyguluyor. Dolayısıyla da petrol fiyatları konusunda da bildiğini okuyacaktır.
Burada Türkiye-İran petrol ticareti bir kenara konursa; gerçek olan şu ki, İran'ın işi çok zor.